Bonjour, nous sommes le 2 janvier et voici ce que vous devez savoir concernant les dossiers politiques belges importants. Belgium Matters, votre fil d’Ariane hebdomadaire dans le labyrinthe fédéral Belge. Suivez l’actualité sur la Belgique dans ses frontières et dans le monde !
Hallo, het is 2 Januari en dit is wat u moet weten over belangrijke Belgische politieke kwesties. Belgium Matters, uw wekelijkse broodkruimelspoor door het Belgische federale doolhof. Volg het nieuws over België binnen zijn grenzen en in de wereld!
REVENEZ SUR…
PRÉSIDENCE BELGE 2024
La Belgique a débuté sa présidence du Conseil de l'UE en ce premier janvier 2024. Comme souligné dans son programme, le pays mettra l'accent sur les réformes institutionnelles, la compétitivité et la préservation du mode de vie européen. Ces réformes ci visent à résoudre les dossiers juridiques en suspens avant la fin de la session du Parlement en avril, avec environ 150 dossiers à traiter, rapporte L’Écho. Les priorités belges incluent des sujets tels que l'État de droit, la compétitivité, la transition écologique, le programme social, l'asile, la migration et la politique étrangère pour façonner les priorités de la prochaine législature européenne.
AGENDA CULTUREL | La présidence belge de l'UE proposera des événements culturels et des initiatives de participation citoyenne dans plusieurs villes, rapporte l’agence de presse Belga. Avec plus de 60 événements mettant en valeur les liens avec l'UE, l'art, la musique et des débats, le but est de promouvoir la démocratie et d'engager les citoyens. Gand, Capitale européenne de la jeunesse, organisera des échanges internationaux pour connecter différentes communautés et encourager l'engagement des jeunes. En parallèle, des expositions sur l'Antarctique et l'importance historique des déchets sensibiliseront à l'environnement.
ÉLECTIONS NATIONALES | La Belgique se prépare aussi pour ses élections nationales en juin, souligne POLITICO. Ces élections coïncident avec la présidence de l'UE et surviennent alors que le parti Vlaams Belang, favorable à l'indépendance flamande, domine les sondages. Cette conjoncture complexe nécessite une gestion délicate entre les responsabilités européennes et les enjeux politiques nationaux.
ÉCONOMIE
CHÔMAGE | En novembre, le chômage global en Belgique a diminué de 4,6 % par rapport à l'année précédente, totalisant 272 664 personnes sans emploi selon l'Office national de l'emploi (ONEM). En Flandre, le chômage à temps plein a baissé de 5,5 %, de 4,1 % en Wallonie et de 3,9 % à Bruxelles. Le mois dernier, il y avait respectivement 95 720 personnes sans emploi en Flandre, 119 298 en Wallonie et 57 646 à Bruxelles.
OBLIGATIONS | Les rendements des obligations gouvernementales belges ont chuté à des niveaux bas en raison de données économiques peu encourageantes, selon The Brussels Times. Cela alimente les spéculations sur une éventuelle baisse des taux par la Banque centrale européenne l'année prochaine.
IMPÔT DES SOCIÉTÉS | La Belgique imposera un taux minimum de 15 % sur les bénéfices des grandes entreprises à partir de janvier pour remédier à son déficit croissant, selon The Brussels Times. Cependant, des experts critiquent cette mesure, préconisant un taux de 25 % et la suppression des failles pour maximiser les recettes fiscales mondiales. Les subventions actuelles pour l'énergie verte pourraient annuler les gains potentiels de cette taxe, risquant d'accentuer les inégalités si des mesures égalitaires ne sont pas prises.
ENTREPRISES | En décembre, l'indice de confiance des entreprises a augmenté pour le deuxième mois consécutif, sauf dans le secteur du commerce, selon les données de la Banque Nationale de Belgique. Les services aux entreprises ont montré une nette amélioration, tandis que l'industrie manufacturière et la construction ont connu des progrès malgré des prévisions mitigées. En revanche, le commerce a enregistré un recul important des prévisions de demande, entraînant une baisse des perspectives d'emploi. La tendance globale s'est stabilisée après cinq mois de baisse.
CONSOMMATEURS | En décembre, la confiance des consommateurs belges a progressé en raison de perspectives économiques plus positives pour le pays et d'une intention d'épargne revue à la hausse, selon les données de la Banque Nationale de Belgique. Les attentes sur l'économie à venir ont augmenté, tandis que les préoccupations concernant le chômage sont restées stables. Les perspectives financières personnelles sont restées similaires, mais l'intention d'épargne des ménages a fortement augmenté.
CYCLE ÉLECTORAL
Les Belges se préparent pour une série d'élections à différents niveaux tout au long de l'année, rapporte l’agence de presse Belga. Les règles varient selon les élections. La structure politique complexe comprend des niveaux fédéraux, régionaux et communaux, chacun avec des compétences distinctes et des coalitions gouvernementales diverses. Bien que des discussions sur les fusions de municipalités existent, le nombre élevé de municipalités persiste en raison des liens locaux forts. Les élections sociales dans les grandes entreprises sont également marquées par des tensions préélectorales et une influence politique.
...MAIS ÉGALEMENT
AIEA | La Belgique soutient activement l'Agence internationale de l'énergie atomique (AIEA) en contribuant financièrement de manière obligatoire et supplémentaire, rapporte un communiqué de Affaires étrangères. Ces fonds aident à prévenir la prolifération nucléaire, garantir la sécurité et apporter une assistance en cas de crise, comme en Ukraine. Ils financent également divers projets tels que le renforcement des capacités, les soins de santé, l'agriculture, la résilience climatique et la sécurité nucléaire, soutenant ainsi les missions essentielles de l'AIEA en matière de sécurité internationale.
GOUVERNANCE DE LA BNB | Le mandat du chef de la Banque nationale de Belgique, Pierre Wunsch, se termine le 1er janvier, sans annonce de renouvellement de la part du gouvernement, selon Bloomberg. Wunsch, 56 ans, a été nommé gouverneur en 2019 pour un mandat de cinq ans, laissant la banque centrale sans dirigeant potentiellement l'année prochaine. Le gouvernement belge demande une brève prolongation pour le mandat de Pierre Wunsch, alors que la décision sur sa reconduction est retardée, rapporte Bloomberg. Le Premier ministre Alexander De Croo a sollicité la Banque nationale de Belgique pour envisager de permettre à Wunsch de rester temporairement en poste sur la base du "principe de continuité". Un Conseil de régence extraordinaire de la BNB est prévu ce mardi afin de prendre des mesures pour garantir temporairement cette continuité.
POLITIQUE ANTIDROGUE | La Belgique a adopté une politique antidrogue sur deux ans mettant l'accent sur les soins, la prévention et la réduction des risques pour les usagers, tout en ciblant la production et le trafic de drogue. Elle privilégie le soutien plutôt que des sanctions sévères. Des discussions persistent quant à l'adoption d'un modèle similaire à celui du Portugal, mettant l'accent sur la prévention et l'assistance dans les politiques en matière de drogue. La stratégie sera réévaluée après deux ans pour évaluer son efficacité.
NOS LECTURES HEBDOMADAIRES
Dans un article publié par Carbon Pulse et intitulé ”Belgium seeks to use time at helm of EU to wrap up Green Deal ahead of 2024 elections”, Emanuela Barbiroglio traite de la présidence imminente de la Belgique au sein de l'Union européenne, mettant l'accent sur la conclusion de la politique climatique Fit for 55 et les objectifs d'émissions post-2030 avant les élections de 2024. La Belgique s'engage à faciliter les discussions sur les objectifs climatiques de l'UE pour 2040, tout en explorant les domaines de l'énergie durable et de la transition industrielle.
Dans un article intitulé “Présidence belge du Conseil de l’Union européenne en 2024 Implications pour la Défense” et inclu dans la 26ème édition de la Belgian Military Review, publié par le Royal Higher Institute for Defense, Rodolphe van Hövell et Ruben Vincent contextualisent l'origine et le fonctionnement de la présidence tournante du Conseil de l'UE dans le cadre de la politique de sécurité et de défense commune (PSDC) ; pour ensuite analyser les opportunités offertes à notre pays par un tel rôle, notamment les conséquences pour la Défense
TERUGBLIK…
BELGISCHE VOORZITTERSCHAP 2024
België is op 1 januari 2024 begonnen aan het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie (EU). Zoals benadrukt in haar programma zal het land de nadruk leggen op institutionele hervormingen, concurrentievermogen en het behoud van de Europese levensstijl. Deze hervormingen zijn gericht op het oplossen van hangende juridische kwesties vóór het einde van de parlementaire zitting in april, waarbij naar schatting zo'n 150 dossiers moeten worden behandeld, volgens L’Écho. De Belgische prioriteiten omvatten onderwerpen als de rechtsstaat, concurrentievermogen, ecologische transitie, sociaal programma, asiel, migratie en buitenlands beleid om de prioriteiten van de volgende Europese wetgevende termijn vorm te geven.
CULTURELE AGENDA | Het Belgische voorzitterschap van de EU zal culturele evenementen en initiatieven voor burgerschap organiseren in verschillende steden, meldt het persbureau Belga. Met meer dan 60 evenementen die de banden met de EU, kunst, muziek en debatten benadrukken, is het doel de democratie te bevorderen en de burgers te betrekken. Gent, de Europese Hoofdstad van de Jeugd, zal internationale uitwisselingen organiseren om verschillende gemeenschappen te verbinden en jongeren te stimuleren zich in te zetten. Tegelijkertijd zullen tentoonstellingen over Antarctica en het historische belang van afval de aandacht vestigen op het milieu.
NATIONALE VERKIEZINGEN | België bereidt zich ook voor op de nationale verkiezingen in juni, merkt POLITICO op. Deze verkiezingen vallen samen met het voorzitterschap van de EU en vinden plaats terwijl de partij Vlaams Belang, die voorstander is van Vlaamse onafhankelijkheid, de peilingen domineert. Deze complexe situatie vereist een zorgvuldige afweging tussen Europese verantwoordelijkheden en nationale politieke kwesties.
ECONOMIE
WERKLOOSHEID | In november is de totale werkloosheid in België met 4,6% gedaald ten opzichte van het voorgaande jaar, met in totaal 272.664 werklozen volgens de Nationale Dienst voor Arbeidsvoorziening (ONEM). In Vlaanderen is het aantal fulltime werklozen met 5,5% gedaald, met respectievelijk 4,1% in Wallonië en 3,9% in Brussel. Vorige maand waren er respectievelijk 95.720 werklozen in Vlaanderen, 119.298 in Wallonië en 57.646 in Brussel.
OBLIGATIES | De rendementen van Belgische overheidsobligaties zijn gedaald tot lage niveaus vanwege weinig bemoedigende economische gegevens, volgens The Brussels Times. Dit voedt speculaties over een mogelijke rentedaling door de Europese Centrale Bank volgend jaar.
VENNOOTSCHAPSBELASTING | België zal vanaf januari een minimumtarief van 15% opleggen op de winsten van grote bedrijven om het groeiende tekort aan te pakken, volgens The Brussels Times. Deskundigen bekritiseren echter deze maatregel en pleiten voor een tarief van 25% en het wegwerken van mazen in de wet om de wereldwijde belastinginkomsten te maximaliseren. De huidige subsidies voor groene energie zouden de mogelijke opbrengsten van deze belasting teniet kunnen doen, waardoor de ongelijkheid wordt vergroot als er geen gelijkheidsmaatregelen worden genomen.
BEDRIJVEN | In december is het vertrouwen van bedrijven voor de tweede opeenvolgende maand gestegen, behalve in de detailhandel, volgens gegevens van de Nationale Bank van België. De dienstensector heeft een aanzienlijke verbetering laten zien, terwijl de maakindustrie en de bouw vooruitgang hebben geboekt ondanks gemengde voorspellingen. De detailhandel daarentegen kende een aanzienlijke daling in de vraagverwachting, wat leidde tot een afname van de werkgelegenheidsperspectieven. De algemene trend is gestabiliseerd na vijf maanden van daling.
CONSUMENTEN | In december is het vertrouwen van Belgische consumenten toegenomen vanwege positievere economische vooruitzichten voor het land en een herziene intentie tot sparen, volgens gegevens van de Nationale Bank van België. De verwachtingen voor de toekomstige economie zijn gestegen, terwijl de zorgen over werkloosheid stabiel zijn gebleven. De persoonlijke financiële vooruitzichten zijn vergelijkbaar gebleven, maar de intentie tot sparen van huishoudens is sterk toegenomen.
KIESCYCLUS
Belgen bereiden zich voor op een reeks verkiezingen op verschillende niveaus gedurende het hele jaar, meldt persbureau Belga. De regels variëren afhankelijk van de verkiezingen. De complexe politieke structuur omvat federale, regionale en lokale niveaus, elk met verschillende bevoegdheden en diverse regeringscoalities. Hoewel er discussies zijn over gemeentelijke fusies, blijft het hoge aantal gemeenten bestaan vanwege sterke lokale banden. Sociale verkiezingen in grote bedrijven worden ook gekenmerkt door pre-electorale spanningen en politieke invloed.
…MAAR OOK
IAEA | België ondersteunt actief het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) door financiële verplichte en extra bijdragen, volgens een verklaring van Buitenlandse Zaken. Deze fondsen helpen bij het voorkomen van nucleaire proliferatie, waarborgen de veiligheid en bieden hulp in crisissituaties, zoals in Oekraïne. Ze financieren ook verschillende projecten, zoals het versterken van capaciteiten, gezondheidszorg, landbouw, klimaatbestendigheid en nucleaire veiligheid, ter ondersteuning van de cruciale missies van het IAEA op het gebied van internationale veiligheid.
BESTUUR VAN DE NBB | Het mandaat van de chef van de Nationale Bank van België, Pierre Wunsch, eindigt op 1 januari zonder aankondiging van verlenging door de regering, meldt Bloomberg. Wunsch, 56 jaar oud, werd in 2019 benoemd tot gouverneur voor een ambtstermijn van vijf jaar, waardoor de centrale bank mogelijk zonder leider komt te zitten volgend jaar. De Belgische regering vraagt om een korte verlenging van de ambtstermijn van Pierre Wunsch, terwijl de beslissing over zijn herbenoeming wordt uitgesteld, meldt Bloomberg. Premier Alexander De Croo heeft de Nationale Bank van België verzocht om te overwegen Wunsch tijdelijk in functie te houden op basis van het 'principe van continuïteit'. Een buitengewone regentschapsraad van de NBB staat gepland voor dinsdag om maatregelen te nemen om deze continuïteit tijdelijk te waarborgen.
DRUGSBELEID | België heeft een tweejarenbeleid tegen drugs aangenomen met de nadruk op zorg, preventie en risicoreductie voor gebruikers, en richt zich tegelijkertijd op de productie en handel in drugs. Het geeft de voorkeur aan ondersteuning boven strenge straffen. Er zijn aanhoudende discussies over het aannemen van een model vergelijkbaar met dat van Portugal, gericht op preventie en ondersteuning in drugsbeleid. De strategie zal na twee jaar worden geëvalueerd om de effectiviteit ervan te beoordelen.
ONZE WEKELIJKSE LEZINGEN
In een artikel gepubliceerd door Carbon Pulse, getiteld ”Belgium seeks to use time at helm of EU to wrap up Green Deal ahead of 2024 elections”, behandelt Emanuela Barbiroglio het aanstaande voorzitterschap van België binnen de Europese Unie, met de nadruk op de afronding van het klimaatbeleid Fit for 55 en de emissiedoelstellingen na 2030 vóór de verkiezingen van 2024. België verbindt zich ertoe de discussies over de klimaatdoelstellingen van de EU voor 2040 te vergemakkelijken, terwijl het de terreinen van duurzame energie en industriële transitie verkent.
In een artikel getiteld “Belgisch Voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie in 2024: Implicaties voor Defensie” en opgenomen in de 26ste editie van het Belgisch Militair Tijdschrift, gepubliceerd door het Koninklijk Hoger Instituut voor Defensie, contextualiseren Rodolphe van Hövell en Ruben Vincent de oorsprong en werking van het roulerende voorzitterschap van de EU-Raad binnen het kader van het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid (GVDB); om vervolgens de kansen te analyseren die zo'n rol ons land biedt, met name de gevolgen voor Defensie.
Deze nieuwsbrief kwam tot stand met bijdragen van Gabriel Papeians de Morchoven.
Ce bulletin fut rédigé grâce aux contributions de Gabriel Papeians de Morchoven.